เลขที่ใบอนุญาต 10205000165
โรงพยาบาลกายภาพบำบัดสไมล์ Smile Physical Therapy Hospital ให้บริการดูแลฟื้นฟู กายภาพบำบัด ผู้ป่วยทั้งระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว ด้วยทีมงานคุณภาพ
ติดต่อ กายภาพบำบัด
099 914 1595 ( คุณแพรว )
เลขที่ใบอนุญาต 10205000165
ติดต่อ กายภาพบำบัด
099 914 1595 ( คุณแพรว )

การดูแลผู้ป่วยเจาะคอ ไม่ยากอย่างที่คิด

ผู้ป่วยเจาะคอ

เจาะคอเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยควบคุมทางเดินหายใจของผู้ป่วย

เพื่อบรรเทาการอุดกั้นในระบบ ทางเดินหายใจส่วนบน เพื่อให้ใช้เครื่องช่วยหายใจเป็นระยะเวลานานได้ โดยไม่มีผลข้างเคียงของการใส่ท่อช่วยหายใจเป็นระยะเวลานาน เพื่อสามารถดูดเสมหะในท่อลมและหลอดลมได้ดีขึ้น และเพื่อชวยปกป้องทางเดินหายใจส่วนล่างในผู้ป่วยที่มีการสำลัก หรือไม่สามารถไอได้ ผู้ป่วยเจาะคอ ซึ่งการดูแลผู้ป่วยเจาะคอมีความจำเป็นในการดูแลต่อเนื่องตั้งแต่อยู่โรงพยาบาลทั้งในหอผู้ป่วยวิกฤต หอผู้ป่วยสามัญ  จนกระทั่งการดูแลผู้ป่วยที่บ้าน โดยมีการประสานงานกับทีมสหสาขาวิชาชีพ การเจาะคอนอกจากจะส่งผลกระทบต่อให้ผู้ป่วยทั้งความกังวล การสูญเสียความมั่นใจ ความรู้สึกไม่ดีต่อภาพลักษณ์ของตนเองหรือการมีข้อจำกัดจากการเจาะคอ  เช่น ข้อจำกัดด้านการสื่อสาร อีกทั้งยังส่งผลกระทบต่อความกังวลในการดูแลผู้ป่วยของครอบครัว แต่จริงๆ แล้ว การดูแลผู้ป่วยเจาะคอนั้นไม่ได้ยากอย่างที่คิด โดยในบทความนี้จึงทำขึ้นเพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับการดูแลผู้ป่วยเจาะคอ

การเจาะคอ เป็นการสร้างทางเดินระหว่างหลอดลมกับผิวหนังทำให้อากาศผ่านเข้าปอดโดยไม่ผ่านช่องจมูก โดยสาเหตุของการเจาะคอนั้นอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น มีการอุดกั้นทางเดินหายใจมีการเกิดการคั่งค้างของเสมหะไม่สามารถไอออกเองได้ผู้ป่วยที่มีปัญหาต้องใส่ท่อช่วยหายในหรือในผู้ป่วยได้รับการผ่าตัดบริเวณศีรษะและคอซึ่งปัญหาที่พบได้บ่อยครั้ง คือ การที่ผู้ป่วยกลุ่มนี้มีอาการอ่อนแรงเนื่องจากต้องนอนพักรักษาตัวเป็นเวลานาน ส่งผลให้กล้ามเนื้อต่างๆ มีความแข็งแรงลดน้อยลงดังนั้นการทำกายภาพบำบัดจึงมีความสำคัญกับผู้ป่วยในกลุ่มนี้เป็นอย่างมาก

ผู้ป่วยเจาะคอ

ท่อหลอดลมคอคืออะไร?

ท่อหลอดลมคอ คือท่อที่ใส่เข้าไปในหลอดลมคอภายหลังการเจาะคอ (tracheostomy) โดยใส่ผ่านผิวหนังและกล้ามเนื้อคอ เพื่อให้อากาศสามารถผ่านเข้าสู่หลอดลมและปอดโดยไม่ต้องผ่านช่องจมูกและลำคอส่วนบน และยังเป็นทางให้ผู้ป่วยไอเอาเสมหะออกจากหลอดลม หรือดูดเสมหะออกจากหลอดลมได้

ผู้ป่วยเจาะคอ การเจาะคอคืออะไร?

การเจาะคอ จะหมายถึง การสร้างทางติดต่อระหว่างหลอดลมกับผิวหนัง บริเวณด้านหน้าของลำคอ ผู้ป่วยซึ่งจะ ทำให้อากาศสามารถผ่านเข้าปอด ของผู้ป่วยได้ โดยไม่ผ่านช่องจมูก และใส่ท่อคาไว้ เพื่อใช้เป็นทางผ่านของลมหายใจเข้า และ ออก ของผู้ป่วย

ประเภทใดบ้างที่ต้องเจาะคอ?

สาเหตุ

1. มีการอุดกั้น ทางเดินหายใจ เช่น เป็นโรคคอตีบ หลอดลม. คออุดตัน มะเร็งที่คอ กล่องเสียงทะลุจากอุบัติเหตุ มีสิ่ง. แปลกปลอม ในกล่องเสียงหรือหลอดลม เป็นอัมพาตของ. สายเสียง เป็นต้น.

  1. เกิดการคั่งของเสมหะ ไม่สามารถไอ เอาเสมหะออกเองได้ มีอาการหายใจลำบาก
  2. ได้รับการผ่าตัดบริเวณศีรษะและคอ หรือผู้ป่วยที่มีปัญหาต้องใส่ท่อช่วยหายใจ เป็นเวลานานเกิน 1 สัปดาห์
วัตถุประสงค์ของการดูแลผู้ป่วยเจาะคอ
  • เพื่อให้ผู้ป่วยหายใจสะดวก ป้องกันการอุดตันของท่อทางเดินหายใจ
  • 2.ป้องกันการติดเชื้อของทางเดินหายใจ และบริเวณแผลเจาะคอ
  • เพื่อช่วยเอาเสมหะออกให้ ในรายที่ไม่สามารถไอ เอาเสมหะออกได้เอง
  • เพื่อสังเกตอาการผิดปกติ และการเปลี่ยนแปลงของระบบทางเดินหายใจ
(ดูดเสมหะ) การดูแลท่อหลอดลม

1. สามารถดูดเสมหะจากท่อหลอดลมคอได้ 2 ทางเลือก โดยใช้ลูกยางแดง หรือใช้สายที่ต่อกับเครื่องดูดเสมหะ

1. 1. หากเลือกใช้ลูกยางแดง ให้บีบลมก่อนใส่ปลายลูกยางแดงเข้าไปในห่อหลอดลมคอลึกประมาณ 1 นิ้ว จึง

ปล่อยลูกยางแดงให้ดูดสมหะเข้ามาในลูกยางแดง และหลังจากใช้เสร็จให้ทำความสะอาดลูกยางแดงด้วยน้ำสบู่น้ำร้อนและผึ่งให้แห้งทุกครั้ง

1 . 2. หากเลือกใช้สายที่ต่อกับเครื่องดูดสมหะให้ใสถุงมือปราศจากเชื้อ ก่อนจับสายดูดเสมหะและต้องใช้เทคนิคปราศจากเชื้อตลอดเวลาที่ดูดเสมหะ

*ไม่แนะนำให้ทำการดูดเสมหะหลังจากรับประทานอาหารเสร็จทันที เนื่องจากเสี่ยงต่อการสำลักอาหาร

2 . ควรทำความสะอาดท่อหลอดลมคอวันละ 2 ครั้ง เพื่อป้องกันท่อหลอดลมคออุดตัน

3 . ควรทำความสะอาดรูเจาะคอพร้อมกับเปลี่ยนผ้าก๊อสรองท่อเจาะคอเมื่อผ้าก๊สรองท่อเจาะคอเปียกหรือสกปรก อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง

4. ผู้ป่วยสามารถพูดออกเสียงเพื่อสื่อสารกับผู้อื่นได้ โดยการใช้ปลายนิ้วมืออุดรูท่อหลอดลมคอก่อนพูด แต่เสียงจะไม่ดังมากและพูดเป็นประโยคได้สั้นกว่าเมื่อเทียบกับคนปกติ

5 . หากมีเสมหะมากและต้องการไอเอง ให้สูดลมหายใจเข้าเต็มที่ก่อนหายใจออกพร้อมกับไอออกมาแรงๆ

6 . ควรใช้ผ้าพันคอปิดรูของท่อหลอดลมคอ เพื่อข้องกันสิ่งแปลกปลอมหรือฝุ่นละอองเข้าหลอดลม

7 . ผู้ป่วยสามารถอาบน้ำและสระผม่ได้ตามปกติ แต่ควรระวังน้ำกระเด็นเข้ารูห่อหลอดลมคอ นอกจากนี้ผู้ป่วยควรงดว่ายน้ำ ดูเล่นน้ำและงดูเดินทางทางน้ำ เนื่องจากจะทำให้เสียชีวิตจากการสำลักน้ำได้

8 . หากเดินทางออกนอกบ้าน ควรเตรียมห่อชั้นในที่ทำความสะอาดแล้วไปเปลี่ยนด้วย

9 . รับประทานอาหารได้ตามปกติ

10 . ไม่ควรเปลี่ยนเชือกผูกท่อหลอดลมเอง หากเชือกหลุดหรือเปื้อนควรมาเปลี่ยนที่โรงพยาบาล

11. แพทย์จะถอดท่อหลอดลมคอออกก็ต่อเมื่อได้รักษาสาเหตุของโรคที่ทำให้ต้องเจาะคอแล้ว

ข้อควรปฏิบัติสำหรับผู้ป่วยที่ใส่ท่อหลอดลมคอ
  • ดื่มน้ำมากๆ
  • ดูแลร่างกายให้อบอุ่น หลีกเลี่ยงในที่อากาศเย็นหรือแห้งจัด
  • 3.ไม่คลุกคลีกับคนที่เป็นหวัด หรืออยู่ในที่ชุมชนแออัด
  • ป้องกั๋นสิ่งแปลกปลอมเข้าท่อหลอดลม โดยใช้ผ้าเช็ดหน้าปิดคอไว้ เวลาออกนอกบ้าน
  • ไม่ดูดเสมหะภายหลังรับประทานอาหารทันที เพื่อป้องกันการอาเจียน
  • สามารถออกเสียงพูดโดยการช้นิ้วปิดท่อไว้ขณะพูด
ขั้นตอนการทำความสะอาดแผลท่อหลอดลมคอ
  1. ดึงผ้าก๊อซที่รองใต้ท่อหลอดลมคอออก
  2. ล้างมือให้สะอาด

3.ใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์หรือน้ำเกลือล้างแผล เช็ดผิวหนังรอบๆ ท่อหลอดลมคอ

  1. ใช้ไม้พันลำสีชุบน้ำเกลือหรือน้ำตัมสุก เช็ดใต้ท่อหลอดลมคอทั้งด้านบนและด้านล่างให้สะอาด
  2. สอดผ้าก๊อซที่ตัดเป็นรูปตัว Y รองใต้ท่อหลอดลม
  3. ปิดพลาสเตอร์บริเวณชายผ้าก๊อซด้านล่าง
วิธีทำความสะอาดท่อหลอดลมคอ

-ล้างมือให้สะอาดและเช็ดให้แห้ง

-มือข้างที่ไม่ถนัดจับท่อหลอดลมคอชั้นนอก สวนมือข้างที่ถนัดหมุนล็อคช้าๆ และถอดห่อหลอดลมคอชั้นในจากคอแช่น้ำทิ้งไว้ 5-10 นาที

-ล้างห่อชั้นในด้วยสบู่ ผงซักฟอกหรือน้ำยาล้างจานทั้งด้านนอกและด้านใน แปรงห่อด้านในด้วยแปรงขนาดเล็ก

จนกว่าเสมหะหลุดออกหมดและล้างด้วยน้ำให้สะอาด  โดยการเปิดน้ำก๊อกให้ไหลผ่านภายในห่อหลอดลมคอ ถ้าเป็นท่อ

-นำท่อชั้นในชนิดโลหะต้มในน้ำเดือดนาน 30 นาทีแล้วนำขึ้นมาวางไว้ให้หายร้อน  สำหรับชนิดพลาสติกให้แช่น้ำยาไฮโปคลอไรท์ 0. 5 % นาน 30 นาทีและล้างด้วยน้ำต้มสุกมากๆ จนแน่ใจว่าไม่มีน้ำยาเหลือค้างอยู่ในห่อ

วิธีดูแลท่อหลอดลมคอ

-ทำความสะอาดแผลเจาะคอ และเปลี่ยนผ้าก๊อซทุกวันอย่างน้อยวันละ 1 – 2 ครั้งหรือเมื่อเปียกแฉะ

-ทำความสะอาดท่อหลอดลมชั้นใน วันละ 2 – 3 ครั้งขึ้นกับว่าเสมหะมากหรือเหนียวหรือไม่

อาการผิดปกติที่ต้องมาพบแพทย์
  • ท่อหลอดลมหลุด ท่อชั้นในหาย หรือใส่เข้าไม่ได้
  • หายใจลำบาก หอบเหนื่อย
  • มีการติดเชื้อที่แผลที่เจาะคอ เช่น ปวด บวม แดง มีหนอง
  • และมีเลือดออกจากท่อหลอดลม หรือรอบ ๆ ของท่อจะมีการติดเชื้อในปอด หรือหลอดลม เช่น ไอมาก เสมหะข้น และมีไข้ร่วม

สรุป

เทคนิคการทำกายภาพอย่างหนึ่งในการฟื้นฟูผู้ป่วยในกลุ่มนี้ คือ Chest Mobilization เป็นการออกกำลังกายเพื่อเพิ่มการขยายตัวของทรวงอกร่วมกับการฝึกหายใจเป็นการกระตุ้นให้ผู้ป่วยมีการหายใจได้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น เพื่อเป็นการป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดแฟบ กล้ามเนื้อช่วยหายใจอ่อนแรง ยกตัวอย่างเช่น ท่ายกแขนขึ้นพร้อมกับให้ผู้ป่วยหายใจเข้า เอาแขนลงพร้อมกับการหายใจออกทำแบบนี้ 3-4 ครั้งต่อชุด ทำ 3 ชุดต่อวัน ข้อสำคัญอีกประการหนึ่ง ในกลุ่มผู้ป่วยเจาะคอที่มีภาวะติดเตียง มักมีการยึดติดของข้อต่อร่วมด้วย ดังนั้นเพื่อป้องกันการยึดติดของข้อต่อ ควรทำไปพร้อมกับการทำกายภาพบำบัดในส่วนอื่นควบคู่ไปด้วยเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตอย่างปกติได้เร็วขึ้น

โรงพยาบาลกายภาพบำบัด สไมล์ เป็นโรงพยาบาลเอกชนขนาดเล็ก บริการรับดูแล และ การรักษา การบำบัด การพยาบาล และการฟื้นฟูร่างกาย ผู้สูงอายุและผู้ป่วย โดยทีมสหวิชาชีพ พยาบาล ผู้ช่วยพยาบาลและนักกายภาพบำบัด ผ่านการรับรองมาตรฐานของกระทรวงสาธารสุข

เรารับอาสาดูแลคนที่ท่านรัก เพื่อแบ่งเบาภาระของท่าน โดยทีมงานมืออาชีพมากด้วยประสบการณ์ จากทีมงานสหวิชาชีพผู้ชำนาญการ และเราพร้อมให้บริการ ที่พักแก่ผู้สูงอายุ ผู้ป่วย ทั้งประจำและไป – กลับ รายวันและรายเดือน เช่น ผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต ผู้ป่วยเรื้อรัง ติดเตียง หรือต้องการพักฟื้น เน้นการฟื้นฟูและการบำบัด

Smile Physical Therapy Hospital โรงพยาบาลกายภาพบำบัดสไมล์ 87 หมู่9 ต.บ้านใหม่ อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี ประเทศไทย 11140

Smile Physical Therapy Hospital โรงพยาบาลกายภาพบำบัดสไมล์ 87 หมู่9 ต.บ้านใหม่ อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี ประเทศไทย 11140

Tel : 099 914 1595 ( คุณแพรว )

Line : 082 978 5966

E-mail : [email protected]

Tiktok : @smilepthospital.com

YouTube : @user-je7ou7rm9b

FaceTBook : โรงพยาบาลกายภาพบำบัดสไมล์ (Smile Physical Therapy Hospital)

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top
กายภาพบำบัด

099 914 1595 คุณแพรว