5 กิจกรรม ที่จะทำให้ “สูงวัย” อย่างมีพลัง
ในปัจจุบันนี้ มีจำนวน ผู้สูงอายุ ที่เพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง สิ่งที่มาควบคู่กับอายุที่มากขึ้น คือกระบวนการเสื่อมตามสภาพวัย ได้แก่ สภาพทางด้านร่างกาย หรือกระบวนการคิดและความเข้าใจ และสมรรถภาพในด้านต่าง ๆ ที่เสื่อมถอยลง ทำให้มุมมองของคนส่วนหนึ่งเกี่ยวกับผู้สูงอายุจะมีลักษณะที่เหมือนกันคือ เป็นวัยที่ขาดความสามารถ ต้องพึ่งพิง และได้รับการช่วยเหลือจากผู้อื่น หรืออาจจะถูกมองว่าเป็นภาระ แก่ผู้ดูแลในอนาคต แต่ในขณะเดียวกันยังมีผู้สูงอายุอีกจำนวนหนึ่ง ที่มีสุขภาพที่ดี สามารถที่จะดูแลตนเอง และทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นได้ อีกทั้งยังมีคุณค่าต่อครอบครัว และสังคมอยู่ จึงทำให้เกิดแนวคิด “Active aging” ขึ้น
Active Aging หรือ พฤฒพลัง ใน ผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุ Active Aging หรือ พฤฒพลัง เป็นกระบวนการที่มุ่งเน้นในการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ ในด้านความสามารถ คุณประโยชน์ คุณค่า และศักยภาพในการดำเนินชีวิต โดย องค์การอนามัยโลก (World Health Organization: WHO) ให้ความหมายไว้ว่า เป็นแนวคิดที่แสดงถึงภาวะสุขสมบูรณ์ของผู้สูงอายุ และเป็นเป้าหมายในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ โดยพฤฒพลัง ประกอบไปด้วย 3 ด้านสำคัญ ๆ คือ
- สุขภาพ (Health) หมายถึง การมีสุขภาพทางด้านร่างกายที่แข็งแรงและจิตใจที่ดี
- การมีส่วนร่วม (Participation) หมายถึง การมีโอกาสที่ได้ทำกิจกรรมที่มากและหลากหลาย รวมถึงมีส่วนร่วมกับผู้อื่นอีกด้วย
- ความมั่นคง (Security) หมายถึง การมีหลักประกัน และความมั่นคง คือ ความมั่นคงทางรายได้ บ้านที่อยู่อาศัย และผู้ดูแล
ปัจจัยที่ขัดขวาง ภาวะพฤฒพลัง มี 2 ส่วนสำคัญ คือ เพศ และวัฒนธรรม โดยเพศเป็นตัวกำหนดสถานภาพทางสังคม ต่อการดำเนินชีวิต และในส่วนของวัฒนธรรม เป็นสิ่งที่แสดงถึงมุมมองเกี่ยวกับผู้สูงอายุในแต่ละพื้นที่นั้น ๆ แตกต่างกันไปในแต่ละสังคม
ในการศึกษาเกี่ยวกับภาวะพฤฒพลังในประเทศไทย จะมีการแบ่งระดับของภาวะพฤฒพลังออกเป็น 3 ระดับ คือ ระดับต่ำ ระดับปานกลาง และระดับสูง จะพบว่า ภาวะพฤฒพลังของผู้สูงอายุของไทย ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ที่ผู้สูงอายุเพศชายมีภาวะพฤฒพลังมากกว่าเพศหญิง และเมื่อพิจารณาทั้ง 3 ด้าน ปรากฏว่า
- ในด้านสุขภาพที่อยู่ในระดับที่สูง
- ในด้านการมีส่วนร่วมอยู่ในระดับต่ำ
ในด้านความมั่นคงอยู่ในระดับปานกลาง
- ในการส่งเสริมทางด้านร่างกายให้มีความแข็งแรง และความคล่องแคล่วของการเคลื่อนไหว โดยจะกระตุ้นการทำงานของกล้ามเนื้อมัดใหญ่ และกล้ามเนื้อมัดเล็ก รวมทั้งข้อต่อต่าง ๆ ของร่างกาย ผ่านการออกกำลังกายแบบง่าย ๆ ไม่หนักจนเกินไป หรือการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น ถูบ้าน การกวาดบ้าน ทำอาหาร ทำสวนดอกไม้ ต้นไม้ เป็นต้น โดยกิจกรรมเหล่านี้ต้องระมัดระวัง ในเรื่องของความปลอดภัย และมีโอกาสทำอย่างสม่ำเสมอ โดยที่กิจกรรมการเคลื่อนไหวทางกายจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเรื้อรัง ลดการการเจ็บป่วย และการเสียชีวิต อีกทั้งยังช่วยให้ร่างกาย และกระบวนการคิดความเข้าใจเกิดการทำงานที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
- ในการทำกิจกรรมที่หลากหลาย ตามความสนใจของตนเอง โดยกิจกรรมนั้น ๆ จะส่งผลให้เกิดความเพลิดเพลิน มีความสุข หรือคลายเครียด และสนุกสนาน ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ เช่น ฟังเพลง การร้องเพลง ทำงานฝีมือ หรืองานอดิเรกที่สนใจ เป็นต้น
- ในการมีปฏิสัมพันธ์ และการมีส่วนร่วมกับผู้อื่น เช่น การพบปะเพื่อน ๆ หรือการสังสรรค์ การได้พบเจอลูกหลาน และการช่วยเหลือตนเองในการทำกิจวัตรประจำวันต่าง ๆ เช่น การรับประทานอาหาร การดูแลความสะอาดร่างกาย การเข้าห้องน้ำ การจัดเตรียมเสื้อผ้าหรือของใช้ส่วนตัว เป็นต้น กิจกรรมดังกล่าวเป็นกิจกรรมที่สำคัญและมักจะถูกมองข้าม ซึ่งมีการศึกษาพบว่า ร้อยละ 28 ของผู้สูงอายุในประเทศสหรัฐอเมริกาที่มีอายุมากว่า 65 ปี จะมีปัญหาในการดูแลตนเอง ต้องได้รับการช่วยเหลือจากผู้ดูแล หากผู้สูงอายุได้รับการส่งเสริม หรือสามารถเข้าถึงกิจกรรมต่าง ๆเหล่า นี้ได้ จะเป็นการเพิ่มความเชื่อมั่นในตนเอง รวมถึงมีความมั่นใจ และความภาคภูมิใจให้แก่ตนเองได้
- การส่งเสริมกระบวนการทางความคิด และความเข้าใจ จะส่งเสริมได้จากการเรียนรู้หรือได้ทำกิจกรรมใหม่ ๆ เพื่อเพิ่มโอกาสให้เกิดกระบวนการทางความคิด กระบวนการวางแผน รวมถึงการลงมือทำ และการรวมกลุ่มหรือทำกิจกรรมร่วมกับเพื่อน ๆ เพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนข้อมูลใหม่ ๆ ได้ฝึกการคิด ได้ใช้ประสบการณ์หรือข้อมูลที่มีเพื่อตอบคำถาม นอกจากนั้นยังส่งเสริมผ่านการฝึกสหสัมพันธ์ของการเคลื่อนไหว การฝึกคิดอย่างมีเหตุผล และการเล่นเกมที่ส่งเสริมความจำ ความเข้าใจรูปแบบต่าง ๆ เช่น เกมบวกเลข เกมนึกชื่อสิ่งของ และเกมจับคู่ภาพ เป็นต้น ทั้งนี้การออกกำลังกายร่วมกับการทำกิจกรรมส่งเสริมกระบวนการคิดและความเข้าใจควบคู่กันไป และทำอย่างสม่ำเสมอ ก็จะช่วยส่งเสริมทักษะด้านนี้ได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุที่เริ่มมีภาวะความสามารถของสมองบกพร่องเล็กน้อย
5. ส่งเสริมเรื่องการรับรู้ ความเข้าใจความรู้สึกตนเอง การควบคุมและจัดการภาวะอารมณ์ เพื่อให้เกิดความผ่อนคลายมากขึ้น และลดความเครียด โดยการนั่งสมาธิ ภาวนาจิต ฝึกการคิดที่ยืดหยุ่น ไม่คิดลบ รับรู้ความเป็นไปของผู้อื่น
ระดับพฤฒพลังในระดับสูง
ระดับพฤฒพลังในระดับสูง รวมทั้งผู้สูงอายุประเทศไทยสามารถมี ระดับพฤฒพลังในระดับสูง และมีรูปแบบการทำกิจกรรมที่หลากหลาย ทั้งกิจกรรมยามว่าง งานอดิเรก และการออกไปมีส่วนร่วมผู้อื่นในชุมชน เช่น กิจกรรมทางศาสนา กิจกรรมเกี่ยวกับวัฒนธรรมท้องถิ่น ซึ่งการเข้าไปมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรม ที่หลากหลายนั้นจะช่วยพัฒนาศักยภาพในตนเอง และส่งเสริมการมีเกียรติ และเป็นการรับรู้ศักยภาพของตนเองให้เพิ่มมากขึ้น ดังนั้น การออกไปทำกิจกรรมใหม่ ๆ พบปะผู้คนที่หลากหลาย เข้าไปมีส่วนร่วมกับชุมชน หรือเป็นส่วนหนึ่งในการทำกิจกรรม จึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่จะส่งเสริมภาวะพฤฒพลังได้
และการมีภาวะพฤฒพลังที่ดีนั้น ต้องอาศัย 3 ส่วนสำคัญ คือ สุขภาพ การมีส่วนร่วม และความมั่นคงในชีวิตที่สมดุลกัน การไม่มีภาวะความเจ็บป่วย ไม่มีปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรค ร่วมกับมีความพร้อมและความมั่นคงในด้านต่าง ๆ จะส่งผลต่อสุขภาพทางกายและจิตใจ เมื่อมีสุขภาพกายที่แข็งแรงและจิตใจที่ดี ก็จะนำไปสู่การพัฒนาศักยภาพ และการเตรียมความพร้อมของผู้สูงอายุในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน
โรงพยาบาลกายภาพบำบัดสไมล์ เป็นโรงพยาบาลเอกชนขนาดเล็ก บริการรับดูแล และ การรักษา การบำบัด การพยาบาลและการฟื้นฟูร่างกาย ผู้สูงอายุและผู้ป่วย โดยทีมสหวิชาชีพ พยาบาล ผู้ช่วยพยาบาลและนักกายภาพบำบัด ผ่านการรับรองมาตรฐานของกระทรวงสาธารสุข
เรารับอาสาดูแลคนที่ท่านรัก เพื่อแบ่งเบาภาระของท่าน โดยทีมงานมืออาชีพมากด้วยประสบการณ์ จากทีมงานสหวิชาชีพผู้ชำนาญการ และเราพร้อมให้บริการ ที่พักแก่ผู้สูงอายุ ผู้ป่วย ทั้งประจำและไป – กลับ รายวันและรายเดือน เช่น ผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต ผู้ป่วยเรื้อรัง ติดเตียง หรือต้องการพักฟื้น เน้นการฟื้นฟูและการบำบัด
Smile Physical Therapy Hospital โรงพยาบาลกายภาพบำบัดสไมล์ 87 หมู่9 ต.บ้านใหม่ อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี ประเทศไทย 11140
Tel : 099 914 1595 ( คุณแพรว )
Line : @smilehospital24
E-mail : [email protected]
Tiktok : @smilepthospital.com
YouTube : @user-je7ou7rm9b
FaceTBook : โรงพยาบาลกายภาพบำบัดสไมล์ (Smile Physical Therapy Hospital)