
ทำไมต้อง ออกกำลังด้วยท่ายกก้น
ทำไมท่าออกกำลังกายโดยการยกก้น การกายภาพบำบัด หรือ Bridging exercise ถึงเป็นท่าออกกำลังกายที่พบได้บ่อย เมื่อไปพบนักกายภาพบำบัด ด้วยอาการปวดหลัง ปวดเข่า รวมถึงผู้ที่มีปัญหาด้านการเดิน ท่าออกกำลังกายโดยการยกก้นนี้คืออะไร และสามารถช่วยเรื่องอะไรได้บ้าง บทความนี้มีคำตอบค่ะ
การกายภาพบำบัด ออกกำลังกายด้วยท่ายกก้น คืออะไร?
การกายภาพบำบัด ท่าออกกำลังกายโดยการยกก้น คือ การเคลื่อนไหวของช่วงลำตัวและขา โดยเริ่มจากท่านอนหงาย ชันเข่าทั้ง 2 ข้างขึ้น จากนั้นออกแรงบริเวณก้นในการยกลำตัวและก้นให้ลอยพ้นพื้น ซึ่งเป็นการออกกำลังกาย ที่ผ่านการทำงานของกล้ามเนื้อ หลายกลุ่ม (multiple muscle groups) และผ่านหลายข้อต่อ (multiple joints) ในเวลาเดียวกัน
ท่ายกก้นได้กล้ามเนื้ออะไรบ้าง?
- กล้ามเนื้อ Gluteus maximus เป็นกล้ามเนื้อบริเวณก้น มีหน้าที่ช่วย ในการเหยียดสะโพก กางต้นขา และหมุนต้นขาออก
- กล้ามเนื้อ Hamstring (biceps femoris head) เป็นกล้ามเนื้อต้นขาด้านหลัง มีหน้าที่ช่วยในการเหยียดสะโพก และงอเข่า
- กล้ามเนื้อ Erector spinae เป็นกลุ่มกล้ามเนื้อ ที่อยู่บริเวณเเนว กระดูกสันหลัง ทำหน้าที่แอ่น และเอียงกระดูกสันหลังไปทางขวาและซ้าย
- กล้ามเนื้อ External และ internal abdominal oblique เป็นกล้ามเนื้อที่อยู่บริเวณ ด้านข้างลำตัว ทำหน้าที่ในการหมุนลำตัว ช่วยสร้างสมดุลในการทรงท่า ขณะเคลื่อนไหวร่างกาย
กล้ามเนื้อเหล่านี้ ป็นกล้ามเนื้อที่ทำงานร่วมกัน เพื่อช่วยเพิ่มความมั่นคงในกับ ลำตัว ช่วยพยุงลำตัวให้ตั้งตรง (stabilization) ทำให้ร่างกายมีความมั่นคง ขณะทำการเคลื่อนไหว เช่น เมื่อเราเดิน วิ่ง หรือทำกิจกรรมต่าง ๆ
ท่ายกก้นช่วยเรื่องอะไรได้บ้าง?
อย่างที่กล่าวไปข้างต้น การออกกำลังกายด้วยการยกก้น ช่วยให้กล้ามเนื้อต่าง ๆ มีความแข็งแรงมากขึ้น ซึ่งกล้ามเนื้อที่กล่าวถึง เป็นกล้ามเนื้อที่ไม่ค่อยได้ใช้งาน หากเรามีการเคลื่อนไหวน้อย เช่น การนั่งทำงาน หรือการอยู่ในท่าเดิมเป็นระยะเวลานาน ทำให้กล้ามเนื้อไม่ได้ถูกกระตุ้น ส่งผลให้กล้ามเนื้อมีความแข็งแรง และความทนทานลดลง ทำให้กล้ามเนื้อในร่างกายไม่สมดุลกัน ไม่สามารถ พยุงลำตัวให้ตั้งตรงอยู่ได้ ทำให้ความมั่นคงในการทรงท่าสูญเสียไป เมื่อเรายืน หรือเดินก็จะมีความมั่นคงลดลง และทำให้ข้อต่อบริเวณช่วงล่าง ของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็น บริเวณกระดูกสันหลังส่วนล่าง ข้อต่อสะโพก ข้อต่อเข่า หรือข้อเท้า ต้องรับน้ำหนักเพิ่มมากขึ้น จนทำให้เกิดอาการปวดหลังส่วนล่าง ปวดสะโพก หรือเข่าตามมาได้เช่นกัน
ท่ายกก้นแบบต่าง ๆ
ท่ายกก้นแบบทั่วไป (General bridge exercise): นอนหงาย ชันเข่าทั้งสองข้างขึ้น วางฝ่าเท้าให้ติดกับพื้น มือทั้งสองข้างวางไว้ข้างลำตัว แล้วออกแรงยกก้นขึ้น ให้ลอยพ้นพื้น โดยไม่ให้เท้าเลื่อน
ท่ายกก้นขาเดียวแบบไขว้ขา (Single leg cross bridge exercise): นอนหงาย ชันเข่าทั้งสองข้างขึ้น ยกขาข้างหนึ่ง ให้ข้อเท้าพาดบนเข่าอีกข้างหนึ่ง มือทั้งสองข้างวางไว้ข้างลำตัว แล้วออกแรงยกก้นขึ้นให้ลอยพ้นพื้น โดยไม่ให้เท้าเลื่อน
ท่ายกก้นขาเดียวแบบยกขา (Single leg lift bridge exercise): นอนหงาย ชันเข่าข้างที่ต้องการฝึกขึ้น ขาอีกข้างเหยียดตรง มือทั้งสองข้างวางไว้ข้างลำตัว แล้วออกแรงยกก้นขึ้นให้ลอยพ้นพื้น โดยไม่ให้เท้าเลื่อน
ท่ายกก้นแบบยกขาสลับกัน (Marching bridge exercise): นอนหงาย ชันเข่าทั้งสองข้างขึ้น วางฝ่าเท้าให้ติดกับพื้น มือทั้งสองข้างวางไว้ข้างลำตัว แล้วยกก้นขึ้นค้างไว้ โดยไม่ให้เท้าเลื่อน จากนั้นยกขาข้างหนึ่งขึ้น สลับกับยกขาอีกข้าง โดยที่ยกก้นค้างไว้ตลอดเวลา
ในแต่ละท่าควรทำช้า ๆ เกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง ตลอดการออกกำลังกาย หลังตรง โดยทำค้างไว้ 10 วินาที/ครั้ง ทำ 10 ครั้ง/รอบ ทำ 3 รอบ/วัน
ข้อควรระวัง ในการออกกำลังกายด้วยท่ายกก้น
ขณะทำไม่ควรกลั้นหายใจ
เมื่อต้องการเพิ่มความหนัก ของการออกกำลังกายควรเพิ่มขึ้น อย่างช้า ๆ โดยอาจทำค้างไว้ให้นานขึ้น หรือเพิ่มจำนวนครั้งในการทำให้มากขึ้นทีละน้อย เพื่อลดความเสี่ยงต่ออาการบาดเจ็บที่อาจเกิดขึ้นได้
หากมีอาการเจ็บ ขณะออกกำลังกายให้หยุด ออกกำลังกายทันที และหากรู้สึกมีอาการปวดหลัง จากการออกกำลังกาย หรือมีอาการเจ็บคงค้างอยู่ ให้ประคบเย็นในบริเวณที่มีอาการบาดเจ็บประมาณ 5-10 นาที วันละ 3 ครั้ง หรือจนกว่ารู้สึกดี และพักการออกกำลังกายเพื่อให้ร่างกาย ฟื้นตัวกลับเข้าสู่สภาวะปกติ หลังจากอาการดีขึ้นแล้ว ให้ปรับเปลี่ยนท่าทาง การออกกำลังกาย โดยสังเกตว่าขณะทำท่าทางเป็นอย่างไร เช่น มีหลังแอ่น หรือมีเท้าเลื่อนขณะ ทำการออกกำลังกายหรือไม่ หากมีให้ทำการปรับ แล้วจึงออกกำลังกายอีกรอบ
อย่างไรก็ตามอาการปวดหลัง และเข่าอาจมีสาเหตุมาจากปัจจัยอื่นได้เช่นกัน ปัจจัยที่กล่าวมาข้างต้นนั้นเป็นเพียงหนึ่งในสาเหตุ ที่ทำให้เกิดอาการปวดเรื้อรังได้ แต่หากเรามีกล้ามเนื้อที่แข็งแรง ทนทาน และมีความมั่นคง อาการเหล่านี้ก็จะทุเลาลงได้ หรือไม่ทำให้เกิดอาการปวดเรื้อรังเพิ่มขึ้น
เมื่อเราออกกำลังกายโดยการยกก้นเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง นอกจากช่วยลดอาการปวดหลัง และเข่าแล้ว ยังสามารถช่วยเตรียมความพร้อมของกล้ามเนื้อเพื่อทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้อีกด้วย ซึ่งจะช่วยป้องกัน และลดการบาดเจ็บที่อาจเกิดขึ้นได้ นอกจากนี้ยังช่วยให้บุคลิกดูดีขึ้น ช่วยกระชับสัดส่วน เพิ่มความมั่นใจมากขึ้น และช่วยเพิ่มความทนทาน ในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ให้มากขึ้นอีกด้วย
โรงพยาบาลกายภาพบำบัดสไมล์ เป็นโรงพยาบาลเอกชนขนาดเล็ก บริการรับดูแล และ การรักษา การบำบัด การพยาบาลและการฟื้นฟูร่างกาย ผู้สูงอายุและผู้ป่วย โดยทีมสหวิชาชีพ พยาบาล ผู้ช่วยพยาบาล และนักกายภาพบำบัด ผ่านการรับรองมาตรฐาน ของกระทรวงสาธารสุข
เรารับอาสาดูแลคนที่ท่านรัก เพื่อแบ่งเบาภาระของท่าน โดยทีมงานมืออาชีพ มากด้วยประสบการณ์จาก ทีมงานสหวิชาชีพผู้ชำนาญการ และเราพร้อมให้บริการที่พักแก่ผู้สูงอายุ ผู้ป่วย ทั้งประจำและไป – กลับ รายวันและรายเดือน เช่น ผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต ผู้ป่วยเรื้อรัง ติดเตียง หรือต้องการพักฟื้น เน้นการฟื้นฟูและการบำบัด
ติดต่อเรา โรงพยาบาลกายภาพบำบัดสไมล์
โทร : 082 978 5966 (คุณหมอวุฒิ) 099 914 1595 (คุณแพรว) 064 653 6993 (เบอร์กลาง)
เวลาเปิดให้บริการ 08.00 น. – 18.00 น.
ที่ตั้ง ตั้งอยู่ที่ 87 หมู่ 9 ถนน ทางหลวงชนบท นบ. 1009 (กม.8) ต.บ้านใหม่ อ.บางใหญ่ จ. นนทบุรี 11140